Jakie rynny wybrać do domu jednorodzinnego?
Rodzaje rynien do domu jednorodzinnego
Nad doborem systemu rynnowego warto zastanowić się jeszcze na etapie projektowym, bo nie zawsze będzie możliwe zastosowanie pewnych rozwiązań w gotowym budynku. Przykładem mogą być bezokapowe systemy, w których orynnowanie ukryte jest pod elewacją, przez co jest niewidoczne. Już sam fakt, że taki wariant orynnowania stosuje się w celu odprowadzenia wody z dachu, który nie ma okapu wystającego poza elewację sprawia, że konieczne jest zastosowanie specjalnych rozwiązań systemowych.Jaki system rynnowy wybrać do domu?
Bardziej tradycyjne systemy orynnowania, gdzie rynna i rury spustowe są widoczne, można zastosować praktycznie w każdym budynku, który zwieńczony jest dachem z okapem. Zanim jednak podejmiemy decyzję o tym, jakie rynny wybrać do domu, warto na początku zorientować się, co mamy do wyboru, konkretniej zaś – z jakich materiałów wykonywane są obecnie dostępne rynny do domu jednorodzinnego i rury spustowe.Jaki wybrać materiał w rynnach do domu?
Inwestorzy kupujący systemy rynnowe do domu jednorodzinnego najczęściej pod uwagę biorą rynny stalowe lub rynny PVC. Do wyboru są jednak również inne rozwiązania – jak rynny miedziane do domu czy rynny aluminiowe na dom, które z różnych względów są mniej popularne. Jakie wady i zalety mają poszczególne systemy?- Rynny PVC to najatrakcyjniejsze cenowo rozwiązanie, produkowane z tworzywa sztucznego – polichlorku winylu, który barwi się w masie na etapie produkcyjnym. Ponadto, aby zwiększyć odporność na szkodliwe działanie promieniowania słonecznego, rynny do domu wzbogacane są przez producentów specjalnymi dodatkami; trzeba jednak liczyć się z tym, że pod wpływem dużej ekspozycji na słońce mogą z czasem się odbarwiać. Ich największą zaletą jest wyeliminowanie konieczności konserwacji oraz odporność na korozję, łatwo się je montuje, są lekkie, odporne na uderzenia i zarysowania – z tego względu sprawdzą się w budynkach stojących w otoczeniu drzew, których gałęzie mogłyby uszkodzić orynnowanie. Rynny PVC mają ponadto gładką powierzchnię, przez co są mniej narażone na zatykanie przez liście czy gałęzie spływające z wodą opadową.
Ze względu na dość niską odporność na odkształcenia pod wpływem wysokich temperatur, producenci orynnowania z PVC stosują specjalne dodatki do mieszanek PVC oraz aby zapobiec ryzyku utraty szczelności – specjalne uszczelki z gumy EPDM wklejane do kształtek rynnowych.
- Rynny ze stali do domu – droższą cenowo alternatywą dla tworzywa jest orynnowanie ze stali, niewrażliwe na wysokie i niskie temperatury. Na koszt stalowych systemów ma wpływ zarówno wyższa cena samego materiału, jak również fakt, że ich montaż jest trudniejszy i wymaga dużego doświadczenia, co podraża usługę. Rynny stalowe mają warstwowy typ konstrukcji, gdzie w celu zwiększenia odporności na korozję na szkielet ze stali aplikuje się warstwę ocynku oraz dodatkowe powłoki ochronne.
Za wyborem stalowych rynien przemawia duża odporność na uderzenia oraz sztywność, co eliminuje ryzyko odkształcania, gdy zalega w nich ciężki śnieg i lód. Za ich wadę uznaje się z kolei podatność na korozję, która szybko pojawia się w miejscach, w których powierzchnia została zadrapana czy uszkodzona. Z tego też powodu konieczna jest okresowa konserwacja i regularne monitorowanie stanu powłok ochronnych.
- Rynny aluminiowe do domu – produkuje się z blachy aluminiowo-manganowej, którą pokrywa się obustronnie farbami z dodatkiem różnych tworzyw sztucznych (np. poliestru), co zapobiega ciemnieniu. Ich zaletą jest duża gładkość. Oferowane są w dwóch wariantach: jako gotowe elementy lub wykonuje się je na miejscu docelowym. Ich zaletą jest bardzo długa żywotność.
- Rynny miedziane do domu – wysoka cena sprawia, że wielu inwestorów nie bierze nawet pod uwagę orynnowania z miedzi. Jednak jego trwałość, szacowana nawet na 300 lat, robi wrażenie. Ogromną zaletą rynien i rur spustowych z miedzi jest odporność na korozję z pominięciem konieczności konserwacji, co materiał ten zawdzięcza powstającej na jego powierzchni samoistnie warstwie tlenku miedzi, a z biegiem czasu – patyny. Miedź jest ponadto wysoce odporna na uszkodzenia mechaniczne, niestraszne jej też wahania temperatury. Ponieważ jednak wchodzi w reakcję z blachą aluminiową i stalową, wykluczone jest stosowanie miedzianego orynnowania przy tego typu pokryciach, przez co najlepiej sprawdzi się w przypadku dachów z blachą miedzianą lub dachówką.
Jaki wybrać rozmiar rynien do domu?
Aby właściwie dobrać rozmiar rynien, konieczne jest obliczenie tzw. efektywnej powierzchni dachu (EPD), czyli wymagającej odwodnienia. Wartość EPD jest tym większa, im bardziej nachylona jest połać.Zadanie znacznie ułatwiają producenci orynnowania, zamieszczający na swoich stronach nie tylko tabele, które pomagają dopasować rozmiary, ilość oraz rozmieszczenie rynien i rur spustowych z uwzględnieniem efektywnej powierzchni dachu. Często do dyspozycji klientów oddają też specjalne kalkulatory (można je też znaleźć w sieci). Obliczenia można też wykonać samodzielnie, stosując poniższy wzór (dla dachów o kącie nachylenia większym niż 10°):
Efektywna powierzchnia dachu = (W + 1⁄2H)*L
gdzie W oznacza mierzoną w poziomie odległość od narożnika dachu do kalenicy, L – długość dachu wzdłuż okapu, H – wysokość dachu
Dla dachów o kącie nachylenia poniżej 10° efektywna powierzchnia dachu jest równa powierzchni dachu.
Niezależnie od obliczeń i informacji producentów dotyczących rozmiarów rynien i wydajności konkretnych systemów, warto skonsultować się przed zakupem z fachowcami, którym planujemy powierzyć montaż. Pozwoli to uniknąć pomyłek wynikających z nieuwzględnienia przez narzędzia online wielu zmiennych, jak np. nietypowy kształt dachu.
Jak wyliczyć koszt orynnowania?
Im większy dach, tym wyższy koszt orynnowania, co jest sprawą oczywistą. Warto jednak zdać sobie sprawę, że cenę inwestycji podrażają też wszystkie załamania dachu, co oznacza, że w przypadku dachów wielospadowych koszty rynien i rur spustowych mogą znacznie przewyższyć nakłady, które byłyby konieczne w przypadku dachu dwuspadowego (w dużym uproszczeniu można przyjąć, że o ile dach o obwodzie 70 m będzie wymagał montażu ok. 70 m rynien, o tyle za dach wielospadowy należy doliczyć nawet 30% więcej z uwagi na konieczność orynnowania ścian szczytowych).Wiedząc, ile metrów rynien jest potrzebnych, w prosty sposób obliczymy całościowy koszt, jeśli mamy do dyspozycji cennik producenta i znamy cenę za 1 m. Do tego trzeba jeszcze doliczyć koszty dodatkowych akcesoriów – uchwytów montażowych, narożników, haków itp. Tutaj wyliczenia są już trudniejsze, bo wymagają posiadania niezbędnej wiedzy o potrzebnych ilościach konkretnych elementów. Jeśli zależy nam na tym, aby zyskać rzetelną informację na temat kosztów, warto skonsultować się z producentem, przedstawiając mu rysunki techniczne.
